„ZAJĘCIA MUZYCZNO – RUCHOWE” dla I-III gimnazjum ( III etap kształcenia )
Autorki: mgr Renata Hamielec mgr Patrycja Sacha mgr Dorota Świątkowska
I. Wstęp
Brak ruchu w obecnych czasach jest następstwem szybkiego rozwoju cywilizacyjnego. Szybki postęp i rozwój przyniósł wiele pozytywnych rozwiązań, ale również wpłynął negatywnie na ogólny stan zdrowia społeczeństwa. Przekłada się to we wciąż wzrastającym tempie pojawiających i szerzących się chorób, zwanych obecnie „cywilizacyjnymi”. Tryb życia jaki narzuciły sobie społeczeństwa doprowadza do rujnowania krzewionych przez tysiące lat ideałów człowieka zdrowego. Słynne : „w zdrowym ciele, zdrowy duch” stało się tylko hasłem przewodnim nielicznych jednostek, pozostali w pogoni za cywilizacją nieświadomie stają się jej ofiarą. Zatracając naturalne potrzeby ruchu doprowadzili do nieodwracalnych chorób natury psycho-fizycznej :stres, choroby układu krążenia, układu kostnego (skrzywienia), układu mięśniowego, otyłość i wiele innych, które dotyczą nie tylko dorosłych, ale niestety dzieci i młodzieży również. Jedynym lekarstwem i profilaktyką jest ruch. Wychodząc naprzeciw zainteresowaniom młodzieży oraz aby zachęcić ją do uprawiania sportu w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych, postanowiłyśmy wprowadzić pozalekcyjne zajęcia muzyczno-ruchowe. Własne doświadczenia z taka formą zajęć w czasie lekcji wychowania fizycznego oraz wiadomości i umiejętności zdobyte na kursach i warsztatach pozwoliły nam na opracowanie własnego zajęć pozalekcyjnych z ćwiczeń muzyczno ruchowych. Program ten można wykorzystać w całości lub dostosować do zapotrzebowania grupy.
II. Zadania programu:
- dostarczenie wiedzy na temat różnych form spędzania wolnego czasu. - Przygotowywanie młodzieży do spędzania wolnego czasu. - kształtowanie nawyków dbania o swoje zdrowie.
III. Cel główny:
- rozwijanie zainteresowań młodzieży różnymi formami aktywności fizycznej. - zachęcenie do aktywnego spędzania czasu wolnego.
IV. Cele szczegółowe:
- Wiadomości dotyczące tańców. - Praca nad swoją sprawnością. - Poznawanie różnych form aktywności fizycznej. - Uświadomienie sobie celowości pracy nad sobą. - Rozwijanie poczucia rytmu i estetyki ciała. - Kształtowanie ekspresji twórczej. - Rozwijanie kreatywności ucznia. - Taniec jako jedna z form wpływających na samopoczucie - Przekazanie wiedzy potrzebnej do rozwijania własnych zainteresowań i umożliwiającej poprawę swojej sprawności i sylwetki.
V. Treści programu:
Kształtowanie umiejętności Przekazywanie wiadomości Kształtowanie postaw
Ćwiczenia muzyczno-ruchowe
Ćwiczenia z przyborami: skakanki, wstążki, laski gimnastyczne ,hula-hop, pompony
Elementy tańca klasycznego
Tańce ludowe Polonez Krakowiak Walc Polka
Tańce towarzyskie -walc angielski -walc wiedeński
-tańce latynoamerykańskie Samba Cha-cha-cha Rumba
Jive Rock and roll
Aerobic wg. J . Fondy
Nowoczesne formy fitnes: Low Impakt, Callanetisc, TBC, ABS, Low Impakt Aerobic, Step
Aqua aerobic
Ćwiczenia relaksacyjne: Stretching, Yoga, Relaksacja
- zasób ćwiczeń rytmiczno-tanecznych oraz elementów tańca klasycznego - wykorzystanie różnych przyborów do ćwiczeń muzyczno ruchowych - poznawanie innych kultur narodowych - rodzaje tańców - wpływ ćwiczeń na zachowanie smukłej sylwetki, kondycji, energii oraz dobrego samopoczucia - czynniki wpływające na urazowość w czasie zajęć muzyczno-ruchowych - typowe urazy związane z zajęciami ruchowymi (przyczyny i zapobieganie)
- stres (co to jest, jego rodzaje); zapobieganie sytuacjom stresogennym - podstawowe kroki do różnych form ruchowych - techniki oddychania w czasie ćwiczeń
- wady postawy, przyczyny powstawania i sposoby zapobiegania im - przyczyny powstawania chorób cywilizacyjnych i zapobieganie im
- pierwsza pomoc w przypadku zaistnienia urazu w czasie zajęć
- hartujący wpływ wody - walory zdrowotne, relaksujące, likwidujące stres, kształtujące sylwetkę ćwiczeń w środowisku wodnym
- zasób ćwiczeń relaksacyjnych, rozciągających - otyłość, jak jej zapobiegać, - wypoczynek czynny i bierny. - uświadomienie roli tańca jako jednej z form aktywności ruchowej - kształtowanie nawyków higienicznych - wyrabianie poczucia rytmu , koordynacji - wyrobienie estetycznych nawyków ruchowych - uwrażliwienie młodzieży na tempo i metrum - wyzwalanie pozytywnych emocji - rozwijanie zainteresowań różnymi formami aktywności ruchowej - wdrażanie do zmiany własnych zachowań i samooceny - stwarzanie okazji do przeżywania radości z aktywności ruchowej przy muzyce - wdrażanie do poznawania innych ludzi - rozwijanie śmiałości i odwagi - kształtowanie aktywności ruchowej poprzez rozwijanie inwencji twórczej ucznia - wdrażanie do samodyscypliny - stwarzanie okazji do pełnienia przez ucznia roli prowadzącego ćwiczenia - wdrażanie samooceny i samokontroli działania na rzecz poprawy swojej sylwetki i swojego zdrowia
- eksponowanie osiągnięć ucznia
- znaczenie pływania jako możliwość wykorzystania jej w aktywnym wypoczynku
- wdrażanie do odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i współćwiczących przy wykonywaniu ćwiczeń
VI. Założone osiągnięcia ucznia
Uczeń : - zna zasady higieny osobistej i stosuje je; - opanował wiedzę i umiejętności pozwalające na wybór form aktywności ruchowych, zgodnych z własnymi potrzebami i zainteresowaniami; - wykazuje się dbałością o zdrowie, prawidłową postawę i estetyczną sylwetkę; - zna i stosuje zasady bezpiecznego wykonywania ćwiczeń; - umie udzielić pierwszej pomocy w razie zaistnienia urazu, kontuzji; - umie przygotować i pokazać krótki układ muzyczny - umie zaprezentować wybrany taniec ludowy lub towarzyski
VII. Kontrola poziomu sprawności fizycznej i osiągnięć ucznia
W celu sprawdzenia postępu sprawności ucznia można wykorzystać próbę Ruffiera, której celem jest ocena wydolności fizycznej oraz skuteczności i efektywności pracy. Można ją przeprowadzić na początku i na końcu okresu prowadzonych zajęć. Opis próby jest podany w załączniku nr 2.
W celu sprawdzenia osiągnięć ucznia można zorganizować pokaz krótkich układów tanecznych przygotowanych przez uczniów.
VIII. Ewaluacja
Przeprowadzenie ankiety wśród młodzieży biorącej udział w zajęciach pozalekcyjnych oraz przygotowanie i pokaz układu tanecznego np. na Apelu w szkole.
IX. Zakończenie
Program ten powstał przy współpracy z nauczycielami z wieloletnim stażem pracy z młodzieżą . Mamy nadzieję, że program ten pomoże w pracy z młodzieżą i przyczyni się do dbania o swoje zdrowie i sprawność fizyczną. Do programu został opracowany przykładowy plan zajęć (załącznik nr 1) oraz scenariusze lekcji (załączniki nr 3,4,5 )
X. Literatura pomocna w realizacji programu:
1. Dźwięk i gest – Ewa Skowrońska-Lebecka 2. Formy muzyczno-ruchowe w szkolnym wychowaniu fizycznym – M. Młodzikowska, Cz. Tukiendieri 3. Ćwiczenia muzyczno-ruczowe – J. Siemkowicz 4. Taniec w edukacji dzieci i młodzieży – B. Siedlecka, W. Biliński 5. Aerobik czy fitness – E. Grodzka-Kubiak 6. FITNES-teoretyczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć – D. Olex-Mierzejewska 7. Stretching w szkole – A. Gablankowski 8. Gimnastyka przy muzyce w szkole – M. Nowak
ZAŁĄCZNIK NR 1
PLAN PRACY Z ZAJĘĆ MUZYCZNO-RUCHOWYCH
Liczba godzin Temat lekcji Wymagania Uwagi 1 Zapoznanie z programem zajęć, przepisami bhp Próba Ruffiera - uczeń zna wymagania zajęć - uczeń zna przepisy bhp - wie jak zachowywać się na zajęciach Edukacja prozdrowotna
1 Ćwiczenia rytmiczno-taneczne - wie co to jest taktowanie - umie wyrażać treści utworu ruchem - wyrabia poczucie rytmu 2 Taniec klasyczny jako środek wspomagający inne techniki taneczne - zna pozycje tańca klasycznego - wykorzystuje elementy tańca klasycznego przy muzyce - dba o higienę osobistą
Edukacja prozdrowotna 1 Poznanie podstawowych kroków poloneza - przestrzega etykiety zaproszenia do tańca - wymienia tańce ludowe - zna kroki do poloneza 2 Tworzenie układu tanecznego poloneza z poznanych kroków - wykorzystuje kroki w tańcu - dba o estetykę ruchu - wymienia wady postawy Edukacja prozdrowotna 1 Poznanie kroków polki - zna podstawowe kroki do polki - wymienia przyczyny powstawania wad postawy - przyjmuje prawidłową postawę ciała w tańcu Edukacja prozdrowotna 2 Wykorzystanie kroków polki w układzie tanecznym - wykonuje poprawnie układ - zachowuje się bezpiecznie podczas tańców - wymienia inne tańce ludowe 1 Nauka kroków podstawowych walca angielskiego - zna podstawowe kroki walca - wymienia przyczyny powstawania chorób cywilizacji - wie jak zapobiegać chorobom cywilizacji Edukacja prozdrowotna 1 Poznanie ćwierćobrotów i półobrotów w walcu angielskim - wykonuje poprawnie ćwierćobroty i półobroty - wie jaki wpływ ma taniec na samopoczucie - wymienia rodzaje tańców
1 Wykorzystanie poznanych kroków tańca angielskiego w układzie tanecznym - umie wykorzystać poznane kroki tańca - wie jak przyjmować prawidłową postawę w czasie nauki - wie co to jest wypoczynek czynny i bierny
Edukacja prozdrowotna 1 Nauka obrotów i kroku zmiennego w tańcu wiedeńskim - rozpoznaje muzykę do tańca wiedeńskiego - wie jaki wpływ ma wysiłek fizyczny na rozwój organizmu - umie wykonać obroty i krok zmienny Edukacja prozdrowotna 2 Łączenie poznanych kroków w układ taneczny - poprawnie tańczy układ taneczny - zasady komponowania krótkich układów tanecznych - wymienia zachowania sprzyjające zdrowiu
Edukacja prozdrowotna 1 Przeprowadzenie konkursu na najlepszy układ taneczny - umie zaprezentować dowolny taniec - przezwycięża swoją nieśmiałość - dba o estetykę ruchu
3 Tańce latynoamerykańskie- cza-cza-cza, rumba, samba - wymienia tańce latynoamerykańskie - prezentuje dowolnie wybrany przez siebie taniec - dobiera muzykę do tańca 3 Aqua aerobic . Ćwiczenia na basenie - zna ćwiczenia jakie można wykonywać w wodzie - wymienia zalety ćwiczeń w wodzie - wie jak zachować się nad wodą Edukacja prozdrowotna 3 Aerobik .Kształtowanie poczucia rytmu i estetyki ruchu - zna ćwiczenia do aerobiku - wie jaki wpływ na organizm mają ćwiczenia - umie przygotować i przeprowadzić krótki układ Edukacja prozdrowotna 3 Hi-lo-Combi - zna podstawowe kroki - wymienia urazy związane z zajęciami ruchowymi - umie udzielić pierwszej pomocy w razie zaistniałej kontuzji Edukacja prozdrowotna 3 Ćwiczenia z pomponami - umie wykorzystać przybory przy muzyce - wie jak się zachować w razie zaistniałego wypadku - kształtuje właściwy stosunek do swoich emocji Edukacja prozdrowotna 1 Ćwiczenia z szarfami - dba o bezpieczeństwo swoje i współćwiczących - dba o płynność ruchu - umie ruch dostosować do muzyki Edukacja prozdrowotna 1 Callanetisc Ćwiczenia kształtujące sylwetkę - przyjmuje prawidłową postawę przy ćwiczeniach - umie zadbać o swoją sylwetkę - wie co dla niego jest dobre a co niekorzystnie wpływa na jego zdrowie Edukacja prozdrowotna 2 Poznawanie różnych form relaksacyjnych - zna techniki oddychania w trakcie ćwiczeń - wie jak rozładować własne napięcia - umie zachęcić innych do uprawiania sportu Edukacja prozdrowotna 1 Próba Ruffiera - zna testy sprawdzające jego sprawność fizyczną - wdraża samoocenę i samokontrolę na rzecz poprawy swojej sylwetki i swojego zdrowia - wie jakie formy ruchowe sprawiają mu najwięcej radości 1 Konkurs na najlepszą prezentację układu muzycznego - eksponuje swoje osiągnięcia - kształtuje aktywność ruchową poprzez rozwijanie swojej inwencji twórczej - wykorzystuje zdobyte wiadomości poza zajęciami
ZAŁĄCZNIK NR 2
PRÓBA RUFFIERA
Badany wykonuje w ciągu jednej minuty trzydzieści przysiadów. Muszą one być wykonane w pełnym wymiarze: maksymalny wyprost i maksymalny przysiad. Dokonuje się trzech pomiarów tętna- w spoczynku, bezpośrednio po próbie i po jednej minucie odpoczynku( siedząc ). Tętno mierzymy przez 15 s i wynik mnożymy przez 4. Uzyskane rezultaty podstawiamy do wzoru na obliczenie wskaźnika Ruffiera:
IR -wskaźnik Ruffiera P -tętno spoczynkowe P1 -tętno bezpośrednie P2 -tętno po 1 min wypoczynku
Uzyskane wyniki interpretuje się następująco:
0 pkt –bardzo dobre 0,1-5 pkt –dobre 5,1-10 pkt –średnio 10,1-15 pkt -słabo
ZAŁĄCZNIK NR 3
SCENARIUSZ LEKCJI W GIMNAZJUM Z ZAKRESU PROGRAMU ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH
Temat: Przeciwdziałanie skrzywieniom kręgosłupa
Cel ogólny: Wzmacnianie mięśni grzbietu
Cele operacyjne: Uczeń: zna ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu i przeciwdziałające skrzywieniom kręgosłupa kształtuje swoją prawidłową postawę ciała kształtuje koordynację ruchową i poczucie rytmu potrafi wykorzystać poznane ćwiczenia w czasie wolnym od zajęć
Metody i formy pracy: Zabawowa, zadaniowa, pokaz, omówienie, dyskusja
Pomoce: Muzyka (rytmiczna), deski pływackie, „makarony”, piłka gumowa
Przebieg zajęć: 1. Miejsce – niecka basenowa 2. Zbiórka – podanie tematu i celów lekcji 3. Zabawy ożywiające – w rytm muzyki „Wyścigi ryb”, „Fruwająca piłka” 4. Rozgrzewka – w rytm szybkiej muzyki rozgrzanie wszystkich partii mięśniowych ciała a szczególnie mięśni brzucha i grzbietu (można wykorzystać deski i makarony)
5. Część główna – w rytm muzyki powtórzenia ćwiczeń od 8-32 taktów
Ćwiczenia z deską – na mięśnie grzbietu w leżeniu na piersiach i na grzbiecie Ćwiczenia z makaronem – na mięśnie grzbietu w leżeniu na piersiach i grzbiecie Ćwiczenia z deską – na mięśnie brzucha
Ćwiczenia z makaronem – na mięśnie brzucha Ćwiczenia w leżeniu na piersiach i grzbiecie trzymając się za przelew basenu Ćwiczenia w leżeniu na piersiach i grzbiecie, tułów na podłożu basenu, praca nn, rr
6. Część uspokajająca – muzyka spokojna, wyciszenie organizmu, ćwiczenia oddechowe, elongacyjne
7. Zakończenie – zbiórka i krótkie omówienie zajęć, zwrócenie uwagi na istotne ćwiczenia
W części głównej szczególną uwagę zwracamy na dokładne wykonywanie ćwiczeń i ilość powtórzeń.
ZAŁĄCZNIK NR 4
SCENARIUSZ LEKCJI W GIMNAZJUM Z ZAKRESU PROGRAMU ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH-tańce
Temat: Poznanie podstawowych kroków poloneza
Cel ogólny:
Cele operacyjne: Uczeń: przestrzega etykiety zaproszenia do tańca wymienia tańce ludowe zna kroki do poloneza
Metody i formy pracy: zabawowa, zadaniowa, pokaz,
Pomoce: magnetofon
Przebieg zajęć: 1. Zbiórka- przekazanie tematu i celów lekcji. Nauczyciel omawia jak zapraszać do tańca 2. Zabawa ożywiająca- Uczniowie poruszają się w takt muzyki-marsz, bieg w miejscu , podskoki –na sygnał nauczyciela uczeń przyjmuje określoną pozę zademonstrowaną przez nauczyciela
3. Rozgrzewka-w rozgrzewce można wykorzystać poznane dotychczas kroki tańców lub elementy aerobiku np.: 1)marsz w miejscu; 2)krok odstawno-dostawny, RR w bok; - powtórzyć 4 razy 3)PN w przód, powrót, LN w przód, powrót, RR w górę, RR w dół; 4) PN w bok, powrót, LN w bok, RR jak poprzednio; 5) PN w tył, LN w tył, RR jak wyżej; 6)NN jak w 3-5 , RR –w przód, RR –w bok; dwa kroki w bok w prawo, potem w lewo, RR w górę, RR w dół; całość powtórzyć kilka razy
4. Część główna:- W tej części uczymy kroków podstawowych tańca . W następnych lekcjach wykorzystujemy poznane kroki w układach tanecznych Omówienie i pokaz ruchu tułowia i rąk Omówienie i pokaz ruchu nóg Sposób wykonania zmian ustawienia i ujęć Ćwiczenie kroków przy muzyce- krótki układ
5. Ćwiczenia uspokajające. Ćwiczenia rozciągające
6. Zakończenie- zbiórka, podsumowanie lekcji,
ZAŁĄCZNIK NR 5
SCENARIUSZ LEKCJI W GIMNAZJUM Z ZAKRESU PROGRAMU ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH
Temat: Ćwiczenia z pomponami.
Cel ogólny:
Cele operacyjne: Uczeń: umie wykorzystać przybory przy muzyce; wie jak się zachować w razie zaistniałego wypadku; kształtuje właściwy stosunek do emocji.
Metody i formy pracy: zabawowa, zadaniowa, pokaz.
Pomoce: magnetofon, pompony.
Przebieg zajęć: 1. Zbiórka – podanie tematu i celów lekcji. 2. Zabawa ożywiająca – bieg w takt muzyki. Kiedy muzyka zostaje wyłączona uczennice przyjmują taką pozycję, w której stopy nie dotykają podłogi – (podczas każdej przerwy musi to być inna pozycja).
3 . Rozgrzewka – do tej części możemy wykorzystać poznane już kroki aerobiku np.:
• 4 kroki marszu • 4 kroki marszu z wysokim unoszeniem kolan • 4 kroki marszu • 4 kroki marszu w rozkroku • 4 kroki marszu • 4 kroki prawe kolano ugięte w górę(przód) – podskok; • 4 kroki j.w. lewe kolano • 4 kroki kolano prawe ugięte w górę (przód),odwiedzione w bok – podskok • 4 kroki j.w. lewe kolano
4. Część główna – w rytm muzyki powtórzenie kroków od 1-12 i połączenie ich w układ.
• omówienie i pokaz ruchu nóg • omówienie i pokaz ruchu rąk i tułowia • ćwiczenie kroków przy muzyce • krótki układ.
5. Ćwiczenia uspokajające – „Powitanie, pożegnanie słońca” – joga, muzyka spokojna.
6. Zakończenie – zbiórka, podsumowanie lekcji.
|